Welk verschil kun jij vanuit je positie als mens én als (toekomstige) HRM’er in je vakgebied maken om uitbuiting van arbeidsmigranten in Nederland tegen te gaan?’ Met die vraag gingen 28 derde- en vierdejaars studenten van de opleiding Human Resource Management van Avans eind januari aan de slag in een tweedaagse Hackathon.
Uitbuiting is een actueel thema. Minister Karien van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid stelt op Rijksoverheid.nl: “Te vaak nog worden arbeidsmigranten behandeld als tweederangsburger. Te veel uitzendbureaus zorgen niet goed voor hun personeel en laten ze slapen en werken in slechte omstandigheden. Dat is onacceptabel.” De minister vindt dat mensen die hier komen werken, recht hebben op fatsoenlijke woon- en werkomstandigheden.
Hoe kan het anders?
In verschillende groepen werkten studenten HRM van Avans Hogeschool aan oplossingen. Alle groepen waren onderdeel van een organisatieopstelling, waarin voelbaar werd hoe uitbuiting continu aan de orde was in Nederland voor mensen uit Polen en andere Oost-Europese mensen. Het winnende idee legde als enige de verantwoordelijkheid voor de oplossing niet bij de mensen die hier zijn als arbeidsmigrant of bij de bedrijven die hen inlenen. De verantwoordelijkheid voor de oplossing wordt gegeven aan de generatie HRM-professionals die nu in de schoolbanken zit. ‘Hoe kunnen we, net zoals de rookvrije generatie nu, werken aan een generatie vrij van arbeidsuitbuiting?’
Fair Jobs
Deze Hackathon is een samenwerking tussen Godelieve Spaas, lector Sustainable Strategy and Innovation aan het Centre of Expertise Brede Welvaart en Nieuw ondernemerschap van Avans Hogeschool en Klaas Burger van de Academie voor Beeldvorming (AvB).
De Academie voor Beeldvorming gebruikt kunst om maatschappelijke vragen aan te pakken. Ze noemen hun manier van werken ‘artistiek actieonderzoek’. Op dit moment werken zij samen met EU-burgers uit Bulgarije aan een publiek experiment: Fair Jobs. Dit coöperatieve uitzendbureau heeft als doel eerlijk uitzendwerk tot de nieuwe standaard te maken, door de belangen van de mensen die worden gezien als ‘arbeidsmigrant’ centraal te stellen.
Onderzoek
Godelieve Spaas doet onderzoek naar Fair Jobs: “Fair Jobs is een unieke mogelijkheid om te onderzoeken hoe een praktische verbeelding van een alternatief uitzendbureau het leven van mensen verandert en nieuwe onderliggende uitgangspunten voor werk en ondernemen blootlegt.” Haar doel met dit onderzoek is dat andere initiatieven zich kunnen verplaatsen in de verhalen en ervaringen van mensen die betrokken zijn bij Fair Jobs. Zodat mensen op ideeën komen hoe werk eerlijker te maken in hun eigen bedrijf.
Fair Jobs is onderdeel van het festival ‘Van wie is de economie?’ in oktober 2023 in Den Bosch. Dit festival is een initiatief van Stichting Future of work, platform voor collectieve economie, waar Godelieve Spaas, met Olga Mink, als curator aan verbonden is. Het winnende idee uit de hackathon, de landelijke coalitie van HRM-opleidingen, zal hier ook zichtbaar zijn.