Circular Bio-based Construction Industry

Circulair en biobased bouwen

De bouw is een grootverbruiker van materialen en is verantwoordelijk voor ongeveer 33% van de totale CO2-uitstoot. Momenteel zijn de gebruikte componenten en materialen vaak niet aanpasbaar tijdens de levenscyclus. En zijn ze ook niet gemaakt van hernieuwbare, biobased materialen. Dit komt omdat de meeste bouwprojecten nog steeds op een lineaire manier zijn ontworpen, wat hergebruik van materiaal bemoeilijkt. Een transitie van de huidige ‘lineaire bouw’ naar een biobased, circulaire bouw is noodzakelijk.

Integrale aanpak

Om circulair en biobased bouwen te kunnen realiseren is een integrale aanpak nodig waarin processen, disciplines, bedrijven en wet- en regelgeving veranderd moeten worden. Dit betekent dat bestaande rollen van belanghebbenden in de bouwsector zullen veranderen en nieuwe rollen nodig zijn. We ontwikkelen binnen CBCI een aanpak die samenhang garandeert tussen technische, juridische en sociale aspecten, en businessmodellen om biobased en circulair te kunnen ontwerpen en bouwen. De insteek is dat wat wij ontwikkelen vervolgens op industriële schaal gemaakt kan worden.

Living labs, prototyping, en real life toepassingen

Binnen het CBCI-project zorgen we voor een effectieve leerervaring en kennisdeling door alle fasen in de ontwikkelingsprocessen vast te leggen en te analyseren, bijvoorbeeld via workshops, prototyping, living labs en real-life case-studies.

2 real-life bouwprojecten vormen de kern van het CBCI-project en dit zijn de zogenaamde living labs. Het eerste living lab is de uitbreiding van de GGZ-kliniek van de zorgorganisatie Emergis in de provincie Zeeland. De tweede is een nieuwbouw project van de KU Leuven voor de universiteitscampus in Gent, België.

Sinds de start van het project zijn er cruciale keuzes gemaakt bij de aanbesteding van de living labs. Voor projectpartner Emergis (NL) werd een Design & Build-aanbesteding gekozen voor de totale renovatie en nieuwbouw, terwijl projectpartner KU Leuven (BE) alleen Design & Build heeft gekozen voor de structuur en het skelet, terwijl er voor de plug-in modules is gekozen voor lease voor de HVAC-systemen plus de sanitaire en technische installaties. Door co-creatie zullen het CBCI-team en de geselecteerde aannemers de ontwerp- en materiaalkeuzes verder uitwerken.

Binnen het project werken we samen met stakeholders en experts om gevelelementen te ontwikkelen die niet alleen in het lab als prototypes worden getest, maar ook daadwerkelijk binnen de Living labs worden toegepast. Het ontwerpen, testen en produceren van de prototypes vindt plaats in labs in België (WTCB), Nederland (SPARK Maker Space Lab) en het Verenigd Koninkrijk (BRE Centre for Innovative Construction Materials). Deze faciliteiten stellen onze onderzoekers in staat gebruik te maken van de modernste productietechnieken en onderzoeksfaciliteiten. Materialen die in de eerste testrondes zijn meegenomen zijn bijvoorbeeld schapenwol, hout, nabasco, metisse en gras.

Projectresultaten en tentoonstellingen

De output van het project omvat verschillende publicaties, korte films, een praktische gids en een haalbaarheidsstudie. Dit alles zal huidige en toekomstige professionals in de bouwsector inspiratie en praktische informatie bieden die ze in elke fase van hun bouwprojecten kunnen gebruiken.

De leerresultaten van het project en de ontwikkelde materialen zullen uiteindelijk samenkomen in een tentoonstelling georganiseerd bij Kamp C in Westerlo, België en in een mobiele tentoonstelling die naar verschillende locaties zal reizen. Om de resultaten van het project voor de lange termijn te behouden, wordt ook gewerkt aan een praktische gids en ondersteunend lesmateriaal voor professionals en studenten.

Publicatie: Vijf bouwstenen voor circulair biobased bouwen

De eerste publicatie binnen het project, de white paper ‘Vijf bouwstenen voor succesvolle circulaire biobased bouwinitiatieven’, is gepubliceerd in november 2020. De 5 bouwstenen die in deze white paper worden geïdentificeerd zijn Betaalbaar, Flexibel, Passief, Integraal, en Traditioneel eigenaarschap. Deze praktische whitepaper is gratis te downloaden in het Engels, Nederlands en Frans via de HBO-Kennisbank.

Publicatie : Circulaire en bio-based ambities in bouwprojecten

De tweede publicatie binnen het project, de whitepaper ‘Circulaire en bio-based ambities in bouwprojecten; een integrale aanpak van het aanbestedingsproces’, is gepubliceerd in december 2021. Deze whitepaper gaat over circulariteit en een integrale aanpak van het aanbestedingsproces. De transitie naar een circulaire economie vraagt om een andere benadering van de ambities en realisatie van bouwprojecten. Een integrale aanpak is noodzakelijk om een gebouw of renovatie succesvol te realiseren. Het inkoop- en aanbestedingsproces speelt een sleutelrol in deze transitie. Deze whitepaper beschrijft de ervaringen en lessen uit de praktijk met betrekking tot circulair biobased inkopen.

De whitepaper is gratis te downloaden in het Engels, Nederlands en Frans via deze link.

Publicatie: Hoe het wetgevend kader circulair, bio-based bouwen kan stimuleren

De derde publicatie binnen het project, de whitepaper regels & voorschriften ‘Hoe het wetgevend kader circulair, bio-based bouwen kan stimuleren’,  is in mei 2022 verschenen.
Deze white paper is gepubliceerd in het kader van het Interreg 2seas project Circular Biobased Construction Industry (CBCI), omdat producenten, uitvoerders, gebouwbezitters en -ontwikkelaars wet- en regelgeving vaak bestempelen als belemmerend voor het op grotere schaal toepassen van circulair biobased bouwen. De vraag is of dit klopt.
In deze white paper bespreken wij: Hoe belemmerend wet- en regelgeving nu écht is. Hoe groot de ruimte voor het stimuleren van circulair biobased bouwen is. Welke wet- en regelgeving belangrijk is voor opschaling en hoe flexibel de wet- en regelgeving is in het kader van functieverandering?

De whitepaper is via het inschrijfformulier gratis te downloaden in het Engels, Nederlands en Frans.

Samenwerking

Avans is lead-partner van het onderzoeksproject Circulair Bio-based Construction Industry en werkt samen met 9 kennisinstellingen en -organisaties en ruim 20 observer partners uit Nederland, België, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk.

De 9 projectpartners zijn:

• HZ University of Applied Sciences (NL)
• University of Bath (UK)
• KU Leuven (BE)
• Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (BE)
• Vlaamse Confederatie Bouw (BE)
• Kamp C – Provinciaal Centrum Duurzaam Bouwen & Wonen (BE)
• Emergis (NL)
• Provincie Zeeland (NL)
• Agrodome BV (NL)

Binnen Avans zijn betrokken: Expertisecentrum Technische Innovatie, Centre of Expertise Biobased Economy en het Centre of Expertise Brede Welvaart en Nieuw Ondernemerschap.

Draag bij aan een circulaire en biobased bouwsector

Onze onderzoeksaanpak met een focus op ontwerpend onderzoeken kenmerkt zich door een iteratieve aanpak en de betrokkenheid van een breed scala aan stakeholders en experts. We organiseren workshops en bijeenkomsten om meer te weten te komen over alle verschillende perspectieven en proberen belanghebbenden van het project op verschillende manieren en kanalen te betrekken. U kunt zich aanmelden voor de CBCI-nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle CBCI-activiteiten. Wilt u meer betrokken worden bij dit project en weten hoe u kunt bijdragen? Neem dan contact op met het projectteam via info.CBCI@avans.nl of direct via een van de projectpartners.